M HKA Ensembles

Prent, 9 x (450 x 450 mm) .

Collection: Collection M HKA, Antwerp (Inv. no. BK7287_M239).

VISUEEL werd in 1981 door de galerij “De Zwarte Panter” te Antwerpen uitgegeven. De bibliofiele map bevat 9 zeefdrukken uitgevoerd naar originele gedichten die Paul De Vree eind jaren zestig en in het begin van de jaren zeventig heeft gemaakt en die voorkomen in zijn bundels “Zimprovisaties” en “Poëzien”, waar de gedichten enkel in zwart-wit afgedrukt verschenen. In deze uitgave werden de gedichten vergroot en van kleuren voorzien. Roger Vandaele realiseerde de zeefdrukken. De kleine selectie van gedichten die in VISUEEL zijn samengebracht geven een goed beeld weer van de verschillende aspecten van De Vree’s visuele gedichten, zowel op vormelijk als inhoudelijk vlak. In het verbeelden van woorden gaat De Vree in deze poëzie de nadruk leggen op het uitwerken van het figuratieve element. De visuele kwaliteit van deze poëzie dient bij de kijker associaties en een esthetische waardering op te wekken. Het figuratieve aspect neemt meestal de vorm aan van een pictogram: met letters wordt ofwel typografisch (door middel van de typemachine) dan wel grafisch (aan de hand van niet taalkundige elementen als lijn en zwarte vlakken) een figuur geconstrueerd, waar de verhouding tussen figuur en tekst semantisch en semiotisch convergeren, zowel dus door contrastwerking als door tautologie. Zo neemt de tekst “My word is my sword” de herkenbare vorm aan van een zwaard, of de toesten van een piano in ‘Jazz’, en vlinders in Ik vlinder. In Eeroo-tic wordt een gestileerde vrouwenromp voorgesteld: met de woorden ‘eerootic’ en ‘tic’ worden de erotische zones, w.o. de mond, de borsten, de navel , en de venusheuvel aangeduid. Op het eerste gezicht werken deze gedichten nog zeer esthetiserend zoals de concrete poëzie, niettemin gaan ze daaraan voorbij door hun sterk engagerend karakter. Tsjechoslowakije is een ode aan Jan Palach en zijn protest door zelfverbranding tegen de inval van Rusland tijdens de Praagse Lente. In Het leven is een baccarat stelt De Vree het leven voor als een kansspel of een rattenkooi en uit hiermee zijn twijfel tegenover het maatschappelijk bestel. Naast deze aanklachten tegen geweld en onrecht, thematiseren andere gedichten dan weer de seksualiteit en de erotiek, zoals in *Une autre histoire d’O* (dat verwijst naar de pornografische roman van Pauline Réage), Eeroo-tic, Ik vlinder, en Rose, dat eigenlijk tegelijk ook een anagram is van Eros, één van de twee grote thema’s in het oeuvre van De Vree.