M HKA Ensembles

Mixed Media, 60 x 50 cm.

Collection: Collection FRAC, Nord-Pas de Calais Adagp.

De Weense kunstenaar Arnulf Rainer is vooral bekend als schilder, graficus en fotograaf. Daarnaast is hij ook een begeesterd verzamelaar van art brut.

Rainer heeft nauwelijks een academische opleiding genoten. Aan het begin van zijn carrière (ca. 1948 tot 1951) zijn Rainers surrealistische tekeningen vooral doordrongen van onderwatertaferelen en mystieke vormen. Omdat hij een diep wantrouwen koesterde tegenover de rationaliteit en realiteit, onderzocht hij bijna obsessief de wereld van de waanzin, het onderbewuste en de mogelijkheden van de droom. Begin jaren ’50 toont zijn werk steeds minder surrealistische eigenschappen. Sindsdien werkt hij steeds meer aan de hand van bestaande beelden: reproducties, foto’s, eigen tekeningen, … Het is dan dat zijn krachtige Uebermahlung portretten ontstaan. Van Gogh als Adler, Van Gogh als… en Van Gogh stelt sich Fechkrorbmaske Cezanne vor zijn hier late exponenten van. De bedekking van het portret van Van Gogh moet men niet interpreteren als een ontkenning of een negatie. Het heeft veeleer te maken met een metamorfose: elk vooraf bestaand beeld gaat de kunstenaar door middel van de creatieve praktijk ‘vervreemden’. Elk beeld is voor Rainer een reflectie over de eigen identiteit. De bedekking of Uebermahlung is dus vooral een positieve daad: een poging tot een verzoening tussen de twee beelden; tussen het ‘ik’ en het ‘andere’.