M HKA Ensembles

Video, 11 min.

Collection: Şağylys collection, developed by Tselinny Center of Contemporary Culture and M HKA (Inv. no. S0730).

Askhat Akhmedyarov is al lange tijd milieuactivist en hij bekritiseert de koloniale praktijken van gedwongen modernisering in de Sovjet-Unie en de hedendaagse, roekeloze bouwprojecten die ten koste gaan van de plaatselijke ecologie. De zeldzame documentaire Save Bozzhyra toont de kunstenaar zijn protestactie, die de aandacht vestigt op het lot van het unieke natuurgebied dat wordt bedreigd door bouwplannen. Bozzhyra is sinds kort een populaire, toeristische bestemming, maar het is al lang een heilige plaats voor het Tengrisme, een oud geloof dat afkomstig is uit de Euraziatische steppes en dat wordt geassocieerd met sjamanisme en animisme. Vergezeld door een milieuactivist die een vlag draagt met de Kazachse woorden “Bozjyrany Saqtaiyq”, vertaald “Red Bozzhyra”, stapt de kunstenaar, verkleed als sjamaan, richting het Ministerie in Astana. Een sjamaan wordt traditioneel beschouwd als de tussenpersoon tussen mensen en de geesten van de natuur en het beeld ervan verwijst naar de nomadische, culturele waarden die in de hoofdstad in vergetelheid zijn geraakt. Door te figureren als sjamaan en door ‘een zuiveringsritueel’ uit te voeren, wil de kunstenaar een beroep doen op de latente vitaliteit van de mythe in het onderbewustzijn van de moderne Kazach. De actie trok onmiddellijk de aandacht van de politie en na enige aarzeling besloten de agenten toch om de kunstenaar te arresteren. In een land waar massabijeenkomsten en zelfs individuele acties brutaal worden onderdrukt door het regime, blijkt de autoriteit van de sjamaan nog steeds ontzag in te boezemen.