M HKA Ensembles

Installatie, 01:00:00, 00:52:00.

Collection: Collection M HKA, Antwerp.

Als pionier van de klassieke Amerikaanse videokunst vertrekt Bruce Nauman van de opvatting van kunst als een activiteit met een boodschap, die zich rechtstreeks tot de kijker richt. De communicatie die hij wil voeren gaat verder dan een dialoog; het is een verraderlijke oproep om deel te nemen aan een gedachtegang, waardoor de toeschouwer ongemerkt betrokken partij wordt, en daardoor deel van het werk. De beeldtaal is dermate compact en direct, dat ze een spiegel van de eigen ziel wordt. In 1985 resulteert dit in de video Good Boy, Bad Boy, gespeeld door twee acteurs die door elkaar dezelfde (schoolse) vervoeging declameren van to have, aangevuld met existentiële begrippen die naargelang de intonatie van de acteurs een mededelende, smekende of bevelende bijklank krijgen. Door het verschillende spreektempo van de acteurs verschuiven de teksten in een eindeloze woordenstroom die een dwingend mantra wordt, tegelijk bezwerend en intimiderend: “I have to… You have to… We have to…” Het schematische ritme roept associaties op met onderwijs en educatie, maar ook met hersenspoeling en indoctrinatie. In de tentoonstelling plaatst Luc Tuymans de directheid van Good Boy, Bad Boy diagonaal tegenover het schimmenspel van Tobias Rehberger. Luc Tuymans kiest opzettelijk voor dit vroege werk van Nauman omdat er duidelijk uit blijkt hoezeer de Amerikaan de mogelijkheden van de videokunst doorzag nog voor anderen zich erop gingen toeleggen. De video duurt nauwelijks een minuut en herhaalt zich continu. Het is een gecomprimeerd, iconisch werk uit de collectie van het M HKA, dat op een bijna brutale manier aanwezig is in de ruimte.

Tekst: Hans Willemse