M HKA Ensembles

Collection: Collectie Van Abbemuseum, Eindhoven.

Jonas Staal is een kunstenaar wiens praktijk zich op het snijvlak van kunst, democratie en propaganda bevindt. De Vrijdenkersruimte was een tentoonstellingsruimte in de Tweede Kamer  in Den Haag die in 2008 werd opgericht door de conservatief-liberale VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie) en de ultranationalistische PVV (Partij van de Vrijheid). Hun claim was meer ruimte te bieden aan het werk van kunstenaars die te maken hadden met vermeende 'islamitische censuur', als gevolg van de 'politieke correctheid' van kunstinstellingen. De Vrijdenkersruimte probeerde, met o.a. werken van kunstenaars als Theo van Gogh, controversiële kwesties als censuur en vrijheid van meningsuiting op de politieke agenda zetten, tegen de achtergrond van de war on terror en migratie. De Vrijdenkersruimte sloot in 2010 toen de VVD een regering vormde die werd gesteund door de PVV, en verklaarde dat de vrijheid van meningsuiting nu beschermd kon worden via die regering. Na de sluiting verzochten de liberaal-democratische D66 en GroenLinks om de heropening van de ruimte, waarbij ze waarschuwden voor de mogelijkheid van rechtse censuur. Voor het project Vrijdenkersruimte Vervolgd, gefaciliteerd door Staal, verzorgde elke partij een eigen tentoonstelling. Er werd ook samen een zogenaamde Vrijdenkerslezing gepresenteerd in het Van Abbemuseum in Eindhoven over de spanningen tussen kunst en politiek, en direct gelinkt aan creatieve expressie. GroenLinks en D66 nodigden ook andere politieke partijen uit om hun eigen Vrijdenkersruimte te creëren. De sociaaldemocratische Pvda reageerde op die oproep en creëerde een Vrijdenkersruimte in het centrum voor hedendaagse kunst De Appel in Amsterdam. Deze maquette documenteert de tentoonstellingen van GroenLinks, D66 en de PvdA, evenals de originele Vrijdenkersruimte van VVD en PVV.