M HKA Ensembles

Painting, 122 x 170 cm.

Collection: Collection M HKA, Antwerp (Inv. no. S0291).

Human Project is één van de projecten van de Russische kunstenaar Kerim Ragimov waaruit diens interesse voor op foto’s gebaseerde schilderkunst duidelijk blijkt. De werken die tot deze reeks behoren, zijn geschilderde kopieën van afbeeldingen (groepsportretten) die de kunstenaar vooral uit de massamedia verzamelt. Het merendeel van de gekozen foto’s is gerelateerd aan derde-wereldlanden uit Afrika, Azië, maar vooral uit Latijns-Amerika. De reproductie van die beelden gebeurt zeer nauwgezet en de meeste werken kan je situeren op een bepaalde plaats, je kan ze linken aan een land en zijn geschiedenis.

Van de vijf Human Project-schilderijen die het M HKA in zijn collectie heeft, hebben er vier een hoog realiteitsgehalte zowel door wat er is afgebeeld als door hoe het is weergegeven. Bij het ene werk is dit al iets nadrukkelijker het geval dan bij het andere, maar van ver lijken het alleszins foto’s. Als je van dichterbij kijkt, merk je dat het kleurgebruik in sommige werken minder realistisch is, dat de weergave iets vlekkiger of waziger is en dat de gezichten soms minder in detail zijn uitgewerkt. Ook het diepte-effect is niet in alle werken hetzelfde. Het vijfde werk springt er tussenuit: er worden geen echte mensen, maar eerder anonieme en onpersoonlijke poppen op afgebeeld. De poppen zijn opgebouwd uit geometrische vlakken in verschillende kleuren. Het origineel waarop dit werk teruggaat, is een schilderij van Kazimir Malevich (1878-1935), één van de belangrijkste kunstenaars van de Russische avant-garde van het begin van de twintigste eeuw.

Met zijn werken doet Ragimov ons nadenken over verschillende aspecten van de werkelijkheid(svorming). Door schilderijen te maken van foto’s zet de kunstenaar ons aan tot reflectie over zowel het unieke beeld (het schilderij) en in ruimere mate de klassieke schone kunsten aan de ene kant en de massaproductie en -reproductie van beelden (de foto’s) in de consumptiemaatschappij aan de andere kant. In zijn werken kan de kijker ook Ragimovs verhouding ten opzichte van de (Russische) artistieke traditie vinden. In dit kader kunnen we het schilderij plaatsen dat gemaakt werd naar het werk van Malevich.

Ragimov verzoent door zijn werkwijze tegengestelde categorieën: moderne media en ‘traditionele’ schone kunsten, neutraliteit en het verhaal van de auteur, ‘spiegel’ en ‘doorzichtigheid’, de posities van de verbruiker en van het product.