MuHKA, Antwerpen
25 June 2005 - 28 August 2005
©Photo: M HKA
Dat kunstenaars sinds het midden van de vorige eeuw meer en meer van de bekende kunstvormen afwijken, is algemeen bekend. De tijd dat we enkel schilderijen, tekeningen, grafiek en sculpturen aantroffen in de kunst, ligt ver achter ons. Juist hoe gevarieerd de kunstpraktijk vandaag is, daar krijgen we echter moeilijk een beeld van. Sinds 2003 wijdt het M HKA daarom zijn grote zomertentoonstelling aan een bepaalde vorm in de hedendaagse kunst – een kunstvorm die minder bekend is, maar daarom niet minder belangrijk. In 2003 kwam de multipel aan bod, in 2004 stond het kunstenaarsboek in de schijnwerpers en deze zomer is het de beurt aan het ensemble.
Wat is een ensemble? Een ensemble bestaat per definitie uit verschillende elementen. Die elementen horen bij elkaar, maar op een flexibele manier. Denk bijvoorbeeld aan een damesensemble waarbij de verschillende kledingsstukken samen kunnen worden gedragen, maar ook met andere kunnen worden gecombineerd of aan een muziekensemble waarin de verschillende muzikanten samen spelen, maar waar de bezetting evengoed kan variëren.
Ook binnen de beeldende kunst zien we de laatste jaren meer en meer ensembles opduiken: de kunstenaar brengt verschillende elementen ensemble, samen. Die elementen vertonen een onderlinge samenhang, maar de relaties kunnen wisselen. In tegenstelling tot de installatie, waar ook sprake is van verschillende elementen die samen een geheel vormen, is het ensemble een dynamische kunstvorm. In een installatie zijn de delen ‘geïnstalleerd’, de plaats die ze in het geheel innemen is gefixeerd. Bij elke volgende presentatie zal de installatie er hetzelfde uitzien. In een ensemble worden de delen samengebracht, hun plaats varieert al naargelang de presentatie, waardoor een ensemble telkens andere verschijningsvormen en betekenissen kan hebben.
Het ensemble is een aantrekkelijke vorm voor hedendaagse kunstenaars: gedachten, beelden, activiteiten en betekenissen kunnen worden gekoppeld waardoor ze zichzelf overstijgen. Ze behouden hun onafhankelijkheid in het geheel, maar door ze samen te brengen geeft de kunstenaar de toeschouwer de kans om ‘tussen de lijntjes te lezen’. De toeschouwer kan in het ensemble volgen hoe de kunstenaar werkt en associeert: door kunstwerken samen een relatie te laten aangaan, wordt veel duidelijk over de verbanden en processen die in het oeuvre van een kunstenaar een rol spelen. Een ensemble werpt een uniek licht op de denkwijze van een kunstenaar.
In samenweking met De Stichting Beeldende Kunst Middelburg/De Vleeshal
een selectie
De Vleeshal & De Kabinetten van de Vleeshal 25 juni - 11 september 2005
Deze zomer presenteert De Vleeshal een selectie van werken uit de collectie van het M HKA. Centraal in de tentoonstelling staat het werk Ufizzi Porte (2003) van Michelangelo Pistoletto, Cittadellarte en c a l c in De Vleeshal zelf.
In De Kabinetten van de Vleeshal worden werken gepresenteerd van ondermeer Marlene Dumas, Gordon Matta-Clark, Bruce Nauman en Luc Tuymans.
meer info: www.vleeshal.nl
> Róza El-Hassan, Lichtmahl [Light Meal], 1996. Installation, lamps, fruit, Variable.