Event

M HKA, Antwerpen

14 May 2022 - 21 August 2022

Bij een museumbezoek begin jaren zeventig werd Chris Reinecke ervan verdacht het gebouw in brand te willen steken. Zoals gewoonlijk had ze levertraan bij, een vitamine supplement. Men dacht dat het petroleum was! Na het optreden van de terreurgroep RAF (Rote Armee Fraktion) ontstond er een wantrouwen tegenover geëngageerde kunst. Reinecke verbeeldt, misschien beter dan wie dan ook uit die periode, het ethische dilemma van een individu dat verscheurd wordt tussen kunst en activisme.

“Ik ben een Indiër, ik ben een Vietnamees, ik ben een Duitse en Chris Reinecke”

Chris Reinecke (°1936, Potsdam)

In 1961 studeert Chris Reinecke af aan de École nationale supérieure des beaux-arts te Parijs. Daarna trekt ze naar de Kunstacademie in Düsseldorf waar ze tot 1965 haar studies verderzet in het atelier van Gerhard Hoehme; waar op dat moment ook Sigmar Polke, Gerhard Richter en Franz Erhard Walther in de leer zijn.

Via haar toenmalige echtgenoot, Jörg Immendorff leert Reinecke Joseph Beuys kennen. Ze vond het vreemd dat hij les gaf in militair kostuum en met zijn leerlingen oorlogsgewijs afzakte in de kelder om Schnaps te drinken. Het was een verwarrende periode. Terwijl de RAF zich bewapent, leert Reinecke vrouwen solderen en mannen haken. Reinecke hecht geen geloof aan aura of genie. Met haar speels gebruik van banale huishoudmaterialen begint ze te morrelen aan de gangbare morele codes op zowel het gebied van gender als die van de relatie tussen kunst en publiek. De fenomenologie, de positiebepaling van mensen en dingen, loopt als een rode draad doorheen Reinecke’s oeuvre en sluit nauw aan bij haar kritische bevraging van de positie van de kunstenaar en kunst in de maatschappij.

Nadat een plaatselijke conservatieve politicus zich liet ontvallen om ‘gewoon zelf je huizen te bouwen’ trekt ze haar conclusies. Kunst staat machteloos tegenover de politieke realiteit. Ze sluit zich aan bij de Mietersolidarität (solidariteit met huurders) en beantwoordt het algemene cynisme met op Mayakowski’s Rosta’s geïnspireerde affiches met, onder andere, een ontwerp voor mobiele woonunits. Met wol en haaknaald maakt ze een cocon dat je tussen twee lantaarnpalen kan hangen. Daarnaast ontwerpt ze ook een éénpersoonscabine op wielen. “Dit helpt iedereen - jij hebt je huis en anderen hebben hun rust!” 

Een belangrijk begrip voor Reinecke is ‘veranderbaarheid’. Ze is niet geïnteresseerd in kunst die de status quo – noch haar eigen oeuvre – legitimeert om de heersende omstandigheden te bestendigen, maar in kunst die invloed kan uitoefenen op bestaande sociale structuren. In een periode van slechts vijf jaar ontwikkelt Reinecke vanuit een genadeloze zelfkritiek een oeuvre dat in snel tempo de opgedane inzichten verwerkt beginnend bij de verruimtelijking van de schilderkunst, over participatieve objecten en installaties, acties, lesgeven en sociale kritiek. 

Alhoewel ze de kunst even links liet liggen, nam ze de draad terug op in de jaren tachtig. Kunst is voor Reinecke geen moraliserend vingertje, maar een agiterende vuurmuis die een krachtige rol kan spelen naast de economie, de politiek en de media.

Met speciale dank aan Chris Reinecke en Sebastian Schemann. Voor Chris Reinecke, voor Isi Fiszman – voor,  niet tegen. Met de groeten van Lotte Beckwé

Klik hier om het 3D-bestand van de tentoonstelling te bekijken.