M HKA Ensembles

Fotografie

Collection: Collection M HKA, Antwerp (Inv. no. UFO_0098).

James Lee Byars houdt zich zeer intens bezig met filosofische vraagstellingen, zonder echter antwoorden te formuleren. In zijn werk, zoals Extra Terrestrial, ook wel The Antwerp Giant genoemd, reikt hij de toeschouwer enkel suggesties aan. Het werk is geïnspireerd op de Antwerpse volkslegende van de reus Lange Wapper. Byars stelt hem voor als een eindeloos lange primitieve menselijke figuur in zwarte tule. Als een ritueel laat hij de doorschijnende zwarte figuur door de aanwezigen op de opening van zijn tentoonstelling in het Antwerpse Internationaal Cultureel Centrum (1976) openplooien op de Meir. W. van Mulders omschrijft deze actie als een processie waar de processiegangers de zwarte tule als een immense relikwie behoedzaam openplooien. Daarna is de reus als een luchtige zwarte massa in de tentoonstelling opgenomen.

De handeling van het openvouwen, in aanwezigheid van het publiek, is essentieel voor Byars. Enkel op het moment van de actie was de ‘Antwerpse reus’ even echt aanwezig. Eens terug in de tentoonstelling is de toeschouwer opnieuw op een afstand geplaatst, wat overblijft is een hoopje zwarte tule. Byars is gefascineerd door paradoxen: de reus versus het hoopje zwarte stof, het materiële van de tulen figuur versus het immateriële van de sprookjesfiguur Lange Wapper. De kunstenaar heeft bewondering voor duurzame continuïteit en onbeweeglijkheid, maar zijn werken gaan verloren (onder andere omwille van de fragiliteit van het gebruikte materiaal) of blijven slechts fragmentarisch bestaan.