2003

Boek, 22.2 x 16 cm, 635 p, language: English, publisher: William Heinemann (The Random House Group Limited), ISBN: 0-434-01000-6.
Materials: ink, paper

Collection: Collection M HKA, Antwerp (Inv. no. B 2024/681).

Literaire synopsis

De roman Q van Luther Blissett kwam een eerste keer uit in het Italiaans in 1999. Hij gaat de protestantse reformatiebewegingen in het Europa van de 16de eeuw. Het boek volgt de reis van een radicale anabaptist door Europa in de eerste helft van de 16de eeuw, en hoe hij zich voegt bij de verschillende bewegingen en opstanden die ontstaan uit de reformatie. Het boek overspant dertig jaar, waarin hij wordt achtervolgd door ‘Q’ (een afkorting van Qoèlet), een spion voor de rooms-katholieke kardinaal Giovanni Pietro Carafa. Het hoofdpersonage – dat verschillende keren van naam verandert – vecht eerst in de Duitsen Boerenoorlog, aan de kant van Thomas Müntzer. Vervolgens in de belegering van Münster, tijdens de Rebellie van Münster, en enkele jaren later in Venetië. In heel Europa lazen verschillende critici Q vanuit een politiek standpunt, als een allegorie voor de Europese samenleving na het uitdoven van de protestbewegingen van de jaren 1960 en 1970. In de 16de eeuw vervolgde de contrareformatie elke alternatieve theologische stroming of radicale sociale beweging, en de Vrede van Augsburg verdeelde het continent onder de katholieke en protestantse machten. Ook de laatste twintig jaar van de 20e eeuw waren gekenmerkt door een wraakzuchtige wedergeboorte van conservatieve ideologieën; de globalisering van de economie, gedreven door het Internationaal Monetair Fonds, leek elk mogelijk verzet in de kiem te smoren. Die interpretatie komt overigens van de auteurs zelf, die Q beschrijven als een ‘handboek van survivaltechnieken’, wat dan ook een heel ander licht werpt op het einde van het boek.

Verhouding van de roman tot de praktijk van de kunstenaar

Terwijl de volkshelden van de vroegmoderne periode en de 19de eeuw een scala sociale en politieke doelen dienden, kon het Luther Blissett Project gebruikmaken van media en van communicatiestrategieën waar hun voorgangers geen toegang tot hadden. Volgens Marco Deseriis was het hoofddoel van het Luther Blissett Project het creëren van een ‘een volksheld van de informatiemaatschappij’ waarin kenniswerkers en immateriële werkers zich konden herkennen en mee aan de slag konden. Luther Blissett was dus meer dan louter een mediagrap en clash van culturen: Blissett werd een positieve mythische figuur, de belichaming van het proces achter het vertellen van verhalen, in gemeenschap en in verschillende media.

Novel's website