Michelangelo Pistoletto & Cittadellarte & (Europalia 2013)
Event
MuHKA, Antwerpen
04 October 2003 - 30 November 2003
De Italiaanse kunstenaar Michelangelo Pistoletto (°1933, Italië) situeert de kunst en de kunstenaar in de maatschappelijke werkelijkheid. In zijn oeuvre worden toeschouwer en werkelijkheid soms letterlijk bij het kunstwerk betrokken en worden er onveranderlijk verbanden gelegd tussen beide ‘werelden’.
In 1994 schreef Pistoletto het manifest Progetto Arte, waarin hij een kunstproject schetste dat kan worden omschreven als een permanent gesprek met de wereld (deze tekst is opgenomen in de publicatie die naar aanleiding van deze tentoonstelling wordt uitgegeven en is tevens te raadplegen op de website www.cittadellarte.it). Vanaf 1996 kreeg dit project een fysieke vertaling in Cittadellarte - een contaminatie van ‘cittadella’ (citadel) en ‘città dell’arte’ (stad van de kunst). ‘Citadel’ staat voor een gesloten ruimte die de kunst beschermt, terwijl ‘stad’ een metafoor is voor dynamiek en een complex van relaties met de wereld.
Cittadellarte kreeg concreet vorm in een oud molengebouw in Pistoletto’s geboortestad Biella en steunt voor de realisatie van zijn doelstellingen op de speciaal daartoe in het leven geroepen Fondazione Pistoletto. Meer dan een plek gaat het om een nieuwe wijze van met cultuur, politiek en economie om te gaan. In twaalf ‘Uffizi’ (verwijzend naar het renaissancebegrip) wordt door kunstenaars gewerkt rond bepaalde maatschappelijke terreinen zoals politiek, economie, werk, productie, religie, kunst, educatie en communicatie. Iedere zomer krijgen jonge kunstenaars de kans om in Biella deel te nemen aan UNIDEE (universiteit van ideeën), een zomeruniversiteit annex ‘artists-in-residence’-programma waarin de kunstenaars worden uitgenodigd om uiteenlopende projecten op te starten.
Het M HKA toont nu voor het eerst, in nauwe samenspraak met de Fondazione Pistoletto, een totaalbeeld van dit initiatief. De acht ‘Uffizi’ die momenteel actief zijn, zullen in de tentoonstelling worden voorgesteld aan de hand van projecten en interviews. Er worden realisaties getoond van vroegere UNIDEE-residents en de UNIDEE-groep van 2003 werd uitgenodigd om ter gelegenheid van deze tentoonstelling een project uit te bouwen. Bovendien worden Pistoletto’s Oggetti in Meno uit 1965-66 gepresenteerd; vroeg werk waaruit blijkt dat de kunstenaar aan het prille begin van zijn carrière reeds bezig was met ideeën die nu in Cittadellarte op een heel ander niveau en een veel grotere schaal worden uitgewerkt.