M HKA, Antwerpen
30 June 2015 - 26 July 2015
Estate Bernd Lohaus - © M HKA
DERDE OPSTELLING
30.06→26.07.2015
Von der Wiederholung der Träume zur Realität
Zoals de titel doet vermoeden, staat in deze derde (en laatste) opstelling de herhaling centraal. De kunstenaar insisteert op wat hem het meeste raakt en voelt de noodzaak dit herhaaldelijk te delen met de buitenwereld.
In de eerste zaal staan de “coudrages” (een woord dat Bernd Lohaus zelf had uitgevonden naar analogie met ‘collage’ en ‘assemblage’), die het derde luik vormen van wat startte met concrete poëzie en gevolgd werd door rijen van punten die ontstonden met de naaimachine. Nu gebruikt Lohaus weer de naaimachine maar mét draad: dit brengt onder andere grillige knooppunten te voorschijn.
Meerdere werken dragen het woord “für”. Het is een voorzetsel dat de verbinding of het reiken naar de ander het meest expliciet uitdrukt. Niet enkel de inhoud, ook het kalligrafische is voor Lohaus belangrijk. De ‘f’ drukt een verticaliteit uit en de ‘r’ eindigt in een vrije geste.
Lohaus ziet woorden niet enkel als inhoud, maar ook als tekens. In zaal 3 worden daarom twee tekeningen met het woord “Ja” getoond. Deze directheid staat in sterk contrast met de inwendige meditatie die in de tekst van de sculptuur Münster aanwezig is.
Ria Pacquée werd gevraagd een voorstel te doen voor de onderzoeksmuur in zaal 2 in verband met het oorspronkelijk in situ geëxposeerde werk van Lohaus.
Waar in de vorige opstelling de reconstructie uitgeprobeerd werd door een museummedewerker, werd nu een kunstenaar uitgenodigd. Het voorstel van Ria Pacquée slaat de nagel op de kop: aan het oorspronkelijke werk wordt niet geraakt, maar de toeschouwer wordt bij het project betrokken. Van op een afstand van 240 cm (de lengte van de zwarte lijn van Lohaus, door Pacquée afgemeten en afgestapt) kan de bezoeker al dan niet met gevoel een zwarte verticale lijn op een blad papier trekken.
Op die manier doet de bezoeker de performance en benadert de dynamiek van het schilderij.
>Bernd Lohaus, Ohne Titel, 1973
>Zaalzicht
> Bernd Lohaus, Coudrages, 1965-1967. Drawing.
> Bernd Lohaus, Ohne Titel, 1967-1968. Sculpture, wood, rope, 280 x 22 x 20 cm.
> Bernd Lohaus, Ohne Titel , 1971-1972. Installation, oil paint on canvas, 240 x 160 cm.
> Bernd Lohaus, Ohne Titel , 1971. Painting, oxblood on canvas , 270 x 180 cm.
> Bernd Lohaus, Anny Ja, 1971. Painting, crayon on canvas, 240 x 160 cm.
> Jef Geys, Michel François, Ulli Lindmayr, Ria Pacquée, Patrick Vanden Eynde, Patrick Van Caeckenbergh, Bernd Lohaus, Frank F Castelyns, Jef Lambrecht, Von der Wiederholung der Träume zur Realität (cat.), 1991. Book, paper, ink (printing), A5 var..
> Bernd Lohaus, Münster, 1991. Sculpture, different types of wood and print on vinyl, 1250 x 450 x 38 cm.
> Bernd Lohaus, Crayon on paper, 1992. Other, paper, crayon, paper tape.
> Bernd Lohaus, Large works on paper, third series , 1995-2005. Drawing, graphite, paper, crayon, paper tape, pencil.
> Bernd Lohaus, Ohne Titel. Painting, pigment on canvas, 210 x 420 cm.
> Bernd Lohaus, Vitrine: texts. Other, paper, voice recording of a lecture from 1986.