Ensemble

Als jonge straatvechter begint Jan Fabre de schoonheid van de taal van de straat in te zien. De loyaliteit die er heerst, is zeer belangrijk voor hem. De poëzie en de stijl van straatgevechten, de straatwetten gebaseerd op fysieke en mentale kracht, en de erecode van de straat vormen een belangrijke aanleiding voor zijn performances. Om materiaal te vergaren, breekt de jonge kunstenaar in in de villa’s van de rijkere buurten rond Antwerpen. Hij en zijn vrienden vormen De bende van Cartouche. Wat ze stelen, wordt verkocht voor tekenmateriaal of gebruikt in installaties. Het materiaal van die rooftochten toont Fabre tijdens Burglaries & Street-Fights. In Het gevecht verbeeldt hij in een kort fragment de wet van de straat.

In het Louvre in Parijs brengt Fabre de vijf uur durende performance Art kept me out of jail, geïnspireerd door de Franse gangster Jacques Mesrine, die hem al lang intrigeert. Tussen antieke sculpturen en sarcofagen vermomt Fabre zich telkens weer in andere gedaantes, om uiteindelijk onder een lang kogelsalvo te bezwijken. In de ogen van Fabre is Mesrine een ontsnappingskunstenaar en een meester van de metamorfose. De figuur van Mesrine is een metafoor voor de kunstenaar als luis in de pels van de samenleving. Tegelijk is de performance een commentaar op de museale situatie: kunst dient niet enkel te worden bewaard, maar moet haar weg naar de buitenwereld hervinden om van betekenis te kunnen zijn.

De metamorfose, de gedaanteverwisseling is vanaf het begin een belangrijk thema in de performances van Jan Fabre. Aan het einde van de jaren zeventig laat de kunstenaar zich door zijn toenmalige vriendin, een make-upspecialiste, geregeld transformeren in uiteenlopende personages: Fred Astaire, Jim Morisson, Jacques Mesrine, een prins-Arabier,… De precisie van Fred Astaires bewegingen inspireert hem om te kijken naar choreografie als tekenen met het lichaam. De performance Tonight I want to be Fred Astaire. Tonight I want to be a killer is een metamorfose van dier tot mens en van mens tot dier. Als reactie op zijn mager uiterlijk als jonge knaap, laat Jan Fabre zich tijdens Ich bin ein Skelettmann een pak van vlees aanmeten. Vervolgens gaat de Skeletman in een re-enactment voor de film van Pierre Coulibeuf uit 2013 de dialoog aan met de vlezige werken van Peter Paul Rubens.