° 1963

Geboren in Brussel (BE), werkt in Brussel (BE).

De Belgische beeldend kunstenaar Koen Theys (Brussel, °1963) is een belangrijk voortrekker van de hedendaagse videokunst in België. In 1989 is hij samen met zijn broer Frank Theys ook de drijvende kracht achter de oprichting van ARGOS, het centrum voor nieuwe mediakunst in Brussel, dat sindsdien is uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerd platform voor videokunst en nieuwe media. Tijdens zijn studie beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent, begin jaren ’80, verschuift de aandacht van de jonge beeldkunstenaar meer en meer naar de audiovisuele media, wat in 1983 resulteert in de choquerende videoinstallatie Crime 01. Daarin zien we hoe de kunstenaar een dode Duitse herdershond met een bijl in stukken hakt en de ledematen van de hond vervolgens bij een baby in een bedje presenteert. De nog onbekende filmmaker wordt prompt van de Academie weggestuurd, maar de montage vormt het startschot voor een gedurfd en eigenzinnig oeuvre, dat inzoomt op de meest markante en uiteenlopende restanten van het breed-culturele spectrum. Naast video-installaties maakt de kunstenaar ook monumentaal beeldend werk, sculpturen en fotocollages, en voert hij performances uit. Tegelijk is hij docent autonome videokunst aan de Sint Lucas Hogeschool in Antwerpen, een afdeling die hij in 2004 zelf heeft opgestart.

Na de ophefmakende scène met de Duitse herder (een verwijzing naar Adolf Hitler en diens hond) maakt Koen Theys in 1984 de video Diana, geïnspireerd op dromerige filmbeelden van een naakte Eva Braun bij een waterval. Deze en andere verwijzingen naar de wereldgeschiedenis wisselt hij af hij met videoinstallaties die iconen uit de kunstgeschiedenis evoceren. Zo maakt hij compilaties met beelden van onder meer Pablo Picasso, Willem van Aelst en Frans Hals. Als multi-mediakunstenaar maakt hij ook veelvuldig gebruik van YouTube-filmpjes en beelden die hij op het internet vindt. Voor de opening van zijn overzichtstentoonstelling in het SMAK bedenkt hij de performance Death Fucking Metal: dertig oude rocksterren die tussen hun instrumenten liggen te slapen op een groot roterend podium. In 2018 maakt hij in de kathedraal van Antwerpen dan weer de sculptuur Diasporalia: twaalf matrassen in brons waarop de persoonlijke bezittingen van vluchtelingen zijn uitgestald.

De veelzijdigheid van de kunstenaar getuigt niet alleen van een bijzondere maatschappelijke betrokkenheid, maar ook van veel inlevingsvermogen, humor en een bijzonder oog voor ogenschijnlijk banale zaken die hij telkens samenbrengt tot opmerkelijke verschijningen. Exemplarisch hiervoor is de videoinstallatie The Many Things Show uit de vaste collectie van M HKA. Het betreft een videofilm die als een beeldenstorm een duizendtal anonieme portretten op de kijker loslaat. Het zijn copy-paste-beelden van mensen die ostentatief poseren met een persoonlijk object om hun identiteit te benadrukken. De kunstenaar laat ze de revue passeren op de ingesproken filosofische tekst van Joseph Kosuth (Art after Philosophy uit 1969) over de conceptuele betekenis van kunst. Voor wie de beeldenstroom niet kan bijhouden zijn er monumentale vellen papier met identieke beelden, vergezeld van Kosuths tekst, met de hand geschreven.

Koen Theys gebruikt hier het medium video om de toeschouwer naar zijn kunst te laten kijken zoals men doorgaans televisie kijkt, en zo commentaar te leveren op de macht van de populaire media die gretig focust op kitsch en sentimentaliteit. De kunstenaar richt zijn aandacht op het anonieme individu dat opgaat in de massa en op die manier onzichtbaar wordt. Door dit fenomeen met het medium televisie te tonen, creëert Theys een treffende paradox.